Tuinplant van de maand november: Bergthee

Tuinplant van de maand november: Bergthee

Het wordt een kleurrijke herfst!

Wintergroen, prachtig verkleurend blad en aansprekende rode bessen – geen plant die zo haar best doet om je door de donkere dagen te slepen als bergthee. 

Sierlijke bessen tussen prachtig blad

Het eerste wat opvalt aan bergthee, ook bekend als Gaultheria procumbens, zijn de opvallende bessen. Ze zijn rood, roze of wit en blijven tot het voorjaar zitten. Ook het blad is schitterend. De ovaaltjes zijn het grootste deel van het jaar frisgroen en verkleuren in de herfst naar dieprood tot purper. Dit laat de kleur van de bessen extra fel uitkomen. De plant is een winterharde bodembedekker die in de volle grond in de breedte groeit. Bergthee staat echter ook prachtig in bakken en potten op het terras of een balkon. Bovendien kan de plant naar binnen voor een duurzame december-vibe die net wat zachter en subtieler is dan hulst.

De bloemen worden mooie bessen

Met bergthee is altijd wel iets te beleven. In het voorjaar vormt de plant mooie nieuwe frisgroene blaadjes. En in de zomer komen er kleine witte of lichtroze bloemen aan, in een sprookjesachtige klokjesvorm. Qua grootte zijn die niet spectaculair, maar ze geven bergthee toch weer een heel nieuw uiterlijk. De bloemen worden aan het einde van de zomer uiteindelijk de kenmerkende bessen. Die komen het best tot hun recht in arrangementen die het mogelijk maken om erop te kijken. Lage schalen, wijde lage potten of bakken of de plant in de volle grond zetten biedt de mooiste aanblik.

Groen tot in het voorjaar  

Bergthee hoort bij de heidekruidachtigen en is familie van wintergroene bikkels zoals heide en Rhododendron. Deze planten hebben allemaal een fijn wortelgestel en een sterke voorkeur voor zure, niet te droge grond. Inheems groeit bergthee op het noordelijk halfrond in Azië en Noord-Amerika. De vruchten zijn eetbaar voor sommige vogels en kleine dieren in de tuin. Na verloop van tijd bespaart de plant in de volle grond je onkruid wieden. Het is een eenkennige bodembedekker die haar eigen plekje graag beschermt tegen indringers.

Knappe multitasker

Uit het stevige blad van bergthee wordt wintergroenolie gewonnen. Deze wordt in de alternatieve geneeskunde ingezet als massageolie tegen onder andere reumatische pijnen. Wintergroenolie wordt tevens gebruikt bij de productie van snoep en medicijnen. In de inheemse groeigebieden wordt van het kleine blad ook vaak thee getrokken, wat de bijnaam bergthee heeft opgeleverd. De gekweekte tuinplant is niet geschikt voor consumptie.

Trivia

  • Bergthee ruikt heel lekker als je het tussen je vingers wrijft: warm en kruidig met een vleugje munt. 
  • In de tuin is het een perfecte match met bosbessen en bramen, omdat die van dezelfde grond houden.
  • De plant is genoemd naar botanicus Jean François Gaulthier (1708-1756).
  • Het tweede deel van de naam – procumbens – betekent 'plat' en wijst op de lage, brede groeiwijze van Gaultheria.
  • In Russische volksverhalen is bergthee een goede wintergeest, die mensen door de koude winter helpt en moed inspreekt dat het vanzelf weer lente wordt. 

Verzorgingstips

  • Bergthee groeit in de tuin zowel in de zon als in halfschaduw.
  • Een perfecte standplaats is onder bladverliezende heesters. De plant heeft het liefst volle zon in de winter en bescherming tegen uitdroging in de zomer.
  • Buiten wordt bergthee het liefst geplant met een ruime hoeveelheid tuinturf. Deze luchtige, zure en vocht vasthoudende grond zorgt voor een vlotte groei. Het zeer fijne wortelgestel heeft een uitgesproken hekel aan zware grond zoals klei. Wie toch klei heeft, mengt royaal humus door de bovenste bodemlaag.
  • Binnen blijft de plant het mooist op een lichte standplaats met een licht vochtige kluit, maar voorkom een voetbad.
  • Binnen gedijt bergthee 6-8 weken, daarna wil de plant graag naar buiten. Zet hem dan in de volle grond of in bakken.
  • Bergthee houdt niet van kalk, dus giet bij voorkeur met regenwater of gekookt afgekoeld water.